No i mamy to… Jest nowe rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom, z dnia 26 lipca 2016 r. Przyszła „dobra” zmiana. Celem było podobno uproszczenie przepisów i przyznam, że niektóre zapisy nie były do końca jasne, inne zbyt restrykcyjne, niemniej wprowadziły bardzo wiele korzystnych zmian. Po roku obowiązywania, stały się też dla każdego czytelne, a wręcz pomocne.

Co zmienia nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia w żywieniu zbiorowym?

W stosunku do tego, co znalazło się w projekcie, po konsultacjach społecznych, w których czynnie brałyśmy udział (wysyłając między innymi dwa pisma do Ministerstwa Zdrowia), i tak mamy duży progres. I cieszy mnie, że konsultacje przyniosły jednak kilka pozytywnych zapisów. Na szczęście pozostawiono (częściowo) podstawowe zasady zdrowego żywienia dzieci, pomagające ułożyć odpowiedni jadłospis, takie jak:

• co najmniej 2 porcje produktów mlecznych – podstawowe źródło wapnia. Niestety o ile poprzednie rozporządzenie regulowało jakie to powinny być produkty, tu nie ma o tym słowa. A zatem witajcie jogurty cukrowe! Hip hip hurra, na cześć producentów, którzy wciąż będą mogli ładować śmieciowe jedzenie dzieciom. Najgorsze jest to, że placówki w dużej mierze przystosowały się i robiły prawdziwie owocowe jogurty na miejscu, ale czy ten trend się utrzyma? Łatwiej i często takiej kupić jogurt cukrowy z aromatami i barwnikami, niż robić samodzielnie. Skoro sam Minister Zdrowia wprowadza taką zmianę, to czemu utrudniać sobie życie? Zalecamy by używać naturalnych produktów mlecznych.
• co najmniej jedna porcja z grupy mięso, jaja, orzechy, nasiona roślin strączkowych – czyli inne niż nabiał źródło białka.
• warzywa lub owoce w każdym posiłku – tu zlikwidowano zapis o 3 surówkach w tygodniu. Zgadzam się, że było to dużo biorąc pod uwagę okres jesienno-zimowy, kiedy mamy mniejszy wybór świeżych warzyw i owoców. Jednak brak takiego zapisu może spowodować, że surówek będzie bardzo niewiele. W końcu dzieci „nie lubią”. Zniesiono również zakaz słodzenia, ograniczenie solenia. Nie trzeba już czytać etykiet i sprawdzać zawartości soli np. w kukurydzy z puszki, jest dozwolona.
• co najmniej jedna porcja produktów zbożowych w śniadaniu, obiedzie i kolacji – jakich? Brak jakichkolwiek regulacji. A zatem witajcie wyeliminowane niedawno cukrowe płatki śniadaniowe! Czekoladowe, miodowe… zdrowe 30% cukru na udany początek dnia. Dzieci zaczęły jeść naturalne płatki z dodatkiem owoców, czy owoców suszonych, ale przecież nie było to wsmak producentów śmieciowych kulek i innych produktów śniadaniowych! Na tym zarabia się więcej, bo cukier jest tani, a cukrowe kulki już swoje kosztują! Zachęcamy do używania wyłącznie naturalnych płatków i kasz. Można w kółko podawać ziemniaki i makaron… Czy znowu „nie lubiane”- czytaj nie znane- kasze będą często gościły na stołach? Mam wątpliwości… Pamiętaj, że urozmaicenie jest podstawą zdrowej diety.
• raz w tygodniu ryba – podstawowe źródło cennych omega-3 i witaminy D.
• nie więcej niż 2 potrawy smażone w tygodniu, to udało się zachować 🙂 Nie ma ograniczenia, czy będzie to potrawa mączna, czy mięsna, rybna.

Nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia puszcza w niepamięć całą resztę zdrowych zaleceń. Zarówno dzieci, jak i rodzice i osoby odpowiedzialne za żywienie mogą się poczuć skołowane – tyle zmian i po roku odwrót? Po co było całe to zamieszanie?

A co ze słodzeniem?

Sama nie zgadzałam się z zapisem o słodzeniu napojów wyłącznie miodem – posłodzenie gorącego napoju miodem nic nie zmieniało, bo jego właściwości giną w temperaturze powyżej 40 stopni. Jednak, jako że miód jest droższy, używano go mniej. Zabronione było słodzenie surówek, musów owocowych, a także kompotu. Teraz można słodzić wszystko bez ograniczeń, a napoje jak herbata czy kakao jedynie 2 łyżeczkami cukru! 2 łyżeczki cukru na szklankę napoju dla 2,5 latka w przedszkolu, brawo. Biorąc pod uwagę, że dziecko wypije herbatę i kompot – już przekroczy dzienną maksymalną dawkę cukru wg WHO (Światowej Organizacji Zdrowia). Cukier w diecie dziecka powinien być mocno limitowany, (najnowsze zalecenie WHO mówi o 5% energii z cukru, dla przedszkolaka średnio 17,5 g, czyli 3,5 łyżeczki) a niestety nawet w pozornie zdrowej diecie znajdzie się go mnóstwo.

Zniknęły zapisy dotyczące jakości produktów podawanych w placówkach. To oznacza otwartą drogę również dla kremów „czekoladowych”! Przecież krem składający się w przeszło 50% cukru zmieszanego z olejem palmowym (z marnym dodatkiem kakao i orzechów) to najlepsze, co można dać dziecku!

Nie zapominajmy jednak o podstawowej rzeczy: żywienie musi odbywać się zgodnie z normami. Norma przewiduje maksymalnie 10 % z cukru dziennie, czyli maksymalnie 35 g, ok. 7 łyżeczek dziennie – w tym cukier dodany w płatkach śniadaniowych, jogurtach cukrowych i innych marnej jakości produktów – nie tylko to co dodamy do napojów 🙂 W przedszkolu zatem maksymalnie  4,5 łyżeczki łącznie, oczywiście im mniej, tym lepiej.

No i można „zdrowo” solić, „zdrowo”, czyli ile wlezie! Nie jakąś tak solą morską, sodowo-potasową… Zwykłym chlorkiem sodu, którego nadmiar w diecie jest bezpośrednią przyczyn chorób układu krwionośnego. Po co brać pod uwagę, że do ograniczenia solenia dzieci łatwo się przyzwyczajają. Czy to, że smak odczuwany przez dzieci jest inny niż odczuwany przez dorosłych? Nieważne. Nauczymy dzieci słonego jedzenia i z takimi preferencjami wejdą w dorosłość. Wystarczy przypomnieć, że dzienna dawka soli dla przedszkolaka nie powinna przekroczyć 3 g, czyli pół łyżeczki. Tyle znajdziemy w niejednym śniadaniu: kanapka (0,5 g) + parówka (1 g) + sałatka z pomidora i ogórka kiszonego (1 g). Nie mając soli w ręku dziecko zjada 2,5 g soli na śniadanie.

Biorąc pod uwagę, że dzieci spożywają w przedszkolu większość posiłków, oraz to, że otyłość już wśród najmłodszych dzieci jest bardzo powszechnym zjawiskiem powinniśmy naprawdę zadbać o to, by jadły zdrowo.

Jednocześnie widnieje zapis, że stosowane środki spożywcze muszą być podawane zgodnie z zasadami prawidłowego żywienia dzieci, wynikającymi z norm żywienia… Widać tu brak logiki. Już wkrótce rozwiniemy temat.

Jak wygląda patriotyzm po polsku?

Nie o zdrowie tu chodziło, a chyba o wsparcie procentów śmieci dla dzieci… i to się udało. Zacznijmy od tego, kto zajmował się owym rozporządzeniem. Naturalnym wydawać by się mogło, że Parlamentarny Zespół ds. Organizacji Ochrony Zdrowia, Parlamentarny Zespół ds. Dzieci, czy Parlamentarny Zespół ds. zdrowia publicznego… otóż nie! Bo nie o zdrowie tu chodziło! Rozporządzenie, które weszło w życie 1 września 2015 r. wprowadziło wiele zdrowych zaleceń. Dlaczego zatem je zmieniono, po roku, kiedy już nowe zasady przestały być nowe i „straszne”? Bo to jest Polska! Zmiana władzy = zmiana rozporządzenia.

Kto zatem zajmował się nowym rozporządzeniem i „naprawianiem błędów”: Zespół na rzecz Wspierania Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego. Tak! Niestety pani poseł, z którą miałam okazję rozmawiać, była przekonana, że idzie dobra zmiana i że w końcu powróci normalność… Niestety na moje pytanie co konkretnie nie podobało się Pani poseł w obecnym rozporządzeniu, zapadła martwa cisza.

No cóż, o czym tu rozmawiać, jeśli ktoś krytykuje coś, czego nie zna… No ale były doniesienia medialne… Później przedstawiałam swoje argumenty i w rozmowie wyszło, kto pracuje nad nowym rozporządzeniem.

Wspieramy producentów żywności, również wątpliwej jakości: jogurtów cukrowych (owocowych z nazwy), kremów z cukru i oleju palmowego, cukrowych płatków śniadaniowych i innych niekoniecznie wysokiej jakości produktów, którymi zalany jest rynek. No i oczywiście drożdżówek, dla wsparcia cukierni.

Dzięki temu dbamy również o:

• kształtowanie niezdrowych nawyków żywieniowych wśród dzieci i przyzwyczajanie kubków smakowych do mocno słodkich (i słonych) rzeczy
• kształtowanie przyszłych konsumentów, również kupujących śmieciowe jedzenie, bo cukier uzależnia
• otyłość społeczeństwa
•  praca dla lekarzy – w końcu większość obecnych chorób to choroby zależne od diety: tu kłania się cukier, sól, tłuszcze trans, których jemy całe mnóstwo, często nieświadomie
• dobre prosperowanie aptek –  a jak się leczyć jeśli nie drogimi lekami? Przecież nie odpowiednim jedzeniem…
• poczucie społeczeństwa, że poprzednio wprowadzone zmiany to była porażka i nie warto się tym przejmować – zatem kupujmy śmieci dla dzieci… To była przesada, czas na słodko-słoną normalność – na niezdrowie!

I chyba brak mi słów… Nadzieja jednak umiera ostatnia. Z pewnością będziemy dalej wspierać całą mocą zdrowe żywienie w placówkach niezależnie od kłód rzucanych pod nogi.

Jestem jednak przekonana, że osoby odpowiedzialne za żywienie nauczyły się przez miniony rok tak wiele, że nie będą wracać do niezdrowych zwyczajów 🙂 Dodatkowo rodzice widząc powrót śmieciowego jedzenia do placówki mają prawo reagować. Tak, czytajmy jadłospisy i nie bójmy się powiedzieć nie.

Przeczytaj również o tym co można sprzedawać w sklepikach i jakie zmiany nastąpiły napiszemy więcej już wkrótce. Mogę tylko powiedzieć, tak, drożdżówki wracają, ku uciesze ich producentów! Dzieci, które zaczęły jeść zdrowe kanapki, znów będą miały wybór! Zdrowa kanapka czy słodka drożdżówka? Biorąc pod uwagę zwyczaje żywieniowe wielu dzieci wybór nie koniecznie będzie po zdrowej stronie mocy…

Polub nas na Facebooku, by codziennie otrzymywać porcję zdrowych wiadomości, przepisów i porad o żywieniu dzieci 🙂

Być może zainteresuje Cię również jak wygląda żywienie zbiorowe od środka 🙂

Zapoznaj się z ofertą szkoleń dla intendentów.

Możesz skorzystać z bezpłatnego szablonu do wyliczenia normy średnioważonej na energię dla Twojej placówki.